روش های عیارسنجی طلا موضوعی است که در این مقاله از دیجی‌زرگر به آن می‌پردازیم. روش های عیارسنجی دقیق طلا از اهمیت بسیار بالایی در در صنعت طلا و جواهرسازی برخوردار است.
به طور کلی می‌توان گفت روش های عیارسنجی یکی از مهم‌ترین مراحل در صنعت طلا هستند که به‌وسیله آنها می‌توان خلوص طلا را تعیین کرد.
تعریف: عیار سنجی طلا به فرآیند تعیین میزان دقیق طلا در یک قطعه از آلیاژ گفته می‌شود که به کمک آن می‌توان میزان خلوص طلا را اندازه‌گیری کرد.
در این مقاله قصد داریم به بررسی و مقایسه روش های عیارسنجی طلا، کاربردهای هر یک و اهمیت استفاده از آنها برای تفاوت قیمت خرید و فروش طلا بپردازیم. پس تا انتها همراه ما بمانید.
در این مقاله خواهید خواند :
انواع روش عیارسنجی طلا و کاربردهای آن
روش های مختلفی برای تعیین عیار طلا وجود دارد. روش های عیارسنجی سنتی و روش های عیارسنجی مدرن هر کدام کاربردها و مزایا و معایب خاص خود را دارند. در ادامه تعدادی از مهم‌ترین و رایج‌ترین روش عیار سنجی طلا را بررسی خواهیم کرد:
روش شناخت عیار طلا با سنگ محک
یکی از ساده‌ترین روش های عیارسنجی طلا، استفاده از سنگ محک است. در این روش، قطعه طلا را روی یک سنگ سیاه رنگ (سنگ محک) می‌کشند تا خطی ایجاد شود. سپس با استفاده از اسیدهای مختلف، رنگ و عمق خط ایجاد شده را با خطوط استاندارد مقایسه می‌کنند تا عیار طلا را تخمین بزنند. لازم به ذکر است که دقت این روش تعیین عیار طلا نسبت به سایر روش‌ها کمتر است.
تست عیار طلا با آزمون اسید (روش شیمیایی)
در این روش تشخیص عیار طلا که یکی از قدیمی‌ترین و رایج‌ترین روش های عیارسنجی می‌باشد، قطعه طلا را در اسیدهای مختلف قرار می‌دهند و با توجه به واکنش طلا به اسید، عیار آن را تعیین می‌کنند. از آنجایی که تعیین خلوص طلا با استفاده از این روش، دقیق و کم هزینه است، در بسیاری از فروشگاه‌ها و توسط طلاسازان کوچک استفاده می‌شود.
بررسی عیار طلا با روش الکترولیز
در این روش برای جدا کردن طلا از سایر فلزات از جریان الکتریکی استفاده می‌شود. خوب است بدانید که در میان روش های عیارسنجی طلا، روش الکترولیز نسبت به روش شیمیایی دقیق تر است. به همین دلیل استفاده از این روش برای آزمایش عیار طلا با درصد خلوص بالا کاربرد دارد. روش کار به این صورت است که طلا به‌عنوان الکترود منفی در دستگاه الکترولیز قرار می‌گیرد و در نتیجه طلا از آلیاژ جدا می‌شود.
روش طیف‌سنجی XRF
این روش را می‌توان به عنوان دقیق ترین و سریع‌ترین روش محاسبه عیار طلا معرفی کرد. برای این منظور از از دستگاه‌های طیف‌سنجی پرتو ایکس (XRF) استفاده می‌شود. با کمک این دستگاه‌ها اشعه ایکس به سطح طلا تابیده می‌شود و با اندازه‌گیری طیف فلورسانس ساطع شده، ترکیب شیمیایی طلا و در نتیجه عیار آن تعیین می‌شود.
روش کوپلاسیون
در این روش عیارسنجی، طلا را با فلزات دیگر ذوب می‌کنند. سپس با استفاده از اسید، فلزات ناخالص را از طلا جدا کرده و با وزن کردن طلا خالص، عیار آن را محاسبه می‌کنند. این روش دقت بالایی دارد اما زمان‌بر و هزینه بر است.
روش گران‌سنجی
گران سنجی یکی دیگر از روش های عیارسنجی طلا است. در این روش، وزن مخصوص طلا اندازه‌گیری می‌شود و سپس با استفاده از فرمول‌های ریاضی و واحد اندازه گیری طلا، درصد خلوص طلا محاسبه می‌شود. این روش بیشتر برای طلاهایی که در آلیاژهای مختلف قرار دارند و نیاز به دقت بالا دارند، استفاده می‌شود.
چرا استفاده از روش های عیارسنجی دقیق برای تعیین خلوص طلا اهمیت دارد؟
استفاده از ابزار عیارسنج طلا برای تعیین دقیق درصد خلوص و عیار طلا 24 عیار، 18 عیار و … به دلایل زیر از اهمیت بالایی برخوردار است.
- از آنجایی که عیار طلا به طور مستقیم بر روی قیمت آن تاثیرگذار است، برای حفظ حقوق خریدار و فروشنده، باید عیارسنجی طلا به طور دقیق انجام شود. هرچه عیار طلا بالاتر باشد، ارزش آن نیز بیشتر خواهد بود.
-
استفاده از روش های عیارسنجی دقیق تضمین می‌کند که خریدار از خرید طلا با خلوص واقعی آن بهره‌مند شود و از ضررهای مالی جلوگیری شود.
- با استفاده از روش های عیارسنجی می‌توان از خرید و فروش طلای تقلبی جلوگیری کرد.
- استفاده از دستگاه عیار سنج دیجیتال و روش های دیگر، کمک می‌کند که ارزش واقعی طلا به‌درستی ارزیابی شود. این امر به‌ویژه در خرید و فروش طلاهای قدیمی، طلاهای دست دوم و آلیاژهای ترکیبی که ممکن است درصد خلوص متفاوتی داشته باشند، اهمیت دارد.
مقایسه بهترین روش های عیارسنجی طلا
در حال حاضر، روش های متفاوتی برای استاندارد عیار طلا وجود دارد که در تیترهای قبل آنها را بررسی کردیم. هر یک از روش‌ها مزایا و ویژگی‌های خاص خود را دارند.
- روش عیارسنجی با سنگ محک بسیار ساده و کم هزینه است ولی دقت پایینی دارد.
- آزمون اسید به‌خاطر سادگی و هزینه کم آن، در بسیاری از مکان‌ها استفاده می‌شود. اما دقت آن در مقایسه با روش های پیشرفته‌تر کمتر است
- روش طیف‌سنجی فلورسانس اشعه ایکس (XRF) به عنوان دقیق‌ترین و سریع‌ترین روش شناخته می‌شود. بنابراین اگر به دقت بسیار بالایی نیاز دارید، روش طیف‌سنجی فلورسانس اشعه ایکس (XRF) بهترین گزینه است.
- روش گران سنجی به دلیل دقت زیاد و قابلیت اندازه‌گیری در شرایط خاص، معمولاً توسط آزمایشگاه‌ها مانند موسسه گوهر شناسی طلا و متخصصین طلا استفاده می‌شود. این روش می‌تواند به‌طور دقیق درصد طلا در یک قطعه از آلیاژ را مشخص کند.
- روش الکترولیز دقیق و موثر است، اما هزینه و زمان بیشتری می‌طلبد. به همین دلیل معمولاً در کارگاه‌های تخصصی و برای طلاهایی که خلوص بالا دارند، استفاده می‌شود.
نکات انتخاب روش های عیارسنجی مناسب برای خرید و فروش طلا
برای انتخاب روش های عیارسنجی طلا به نکات زیر توجه داشته باشید:
- برای طلاهای با خلوص بالا، انتخاب روش های دقیق‌تر مانند XRF یا گران‌سنجی ضروری است.
- اگر زمان و هزینه برای شما اهمیت دارد، روش های شیمیایی یا الکترولیز می‌توانند گزینه‌های مناسبی باشند.
- برای طلاهای قدیمی یا دست دوم که ممکن است درصد خلوص آنها مشخص نباشد، استفاده از روش های دقیق‌تر مانند XRF بهترین گزینه است.
سخن آخر
در نهایت می‌توان گفت که انتخاب روش های عیارسنجی طلا به عوامل مختلفی مانند نوع طلا، میزان دقت مورد نیاز و هزینه مورد نظر شما بستگی دارد. فراموش نکنید استفاده از این روش‌ها نه‌تنها در خرید و فروش طلا اهمیت دارد بلکه در حفظ کیفیت و اعتبار طلا نیز تاثیرگذار است. بنابراین با انتخاب روش های دقیق از اشتباهات و تقلب جلوگیری کنید.
