آبکاری طلا جز قدیمیترین و بهترین روشهای محافظت از فلزات مختلف به شمار میرود. این روش، برای پوشش فلزات با ارزشی مثل طلا، نقره، پالادیوم، مس و… به کار میرود و با استفاده از آن، یک لایه نازک طلا روی سطح فلز دیگر قرار میگیرد. انواع آبکاری طلا باعث میشود که ظاهر فلز براق شود و دوام بیشتری پیدا کند.
در این مقاله به معرفی روشهای آبکاری طلا، مراحل، مزایا و معایب آن صحبت میکنیم تا ببینیم چرا این روش در صنعت جواهرات و زیورآلات اینقدر محبوب است؟!
در این مقاله خواهید خواند :
انواع آبکاری طلا چیست؟
آبکاری طلا روشهای مختلفی دارد که هر کدام ویژگیهای خاص خود را دارند. در هر یک از انواع روش آبکاری طلا، ظاهر، دوام و ضخامت لایه متفاوت است. به طور کلی، پنج نوع روش آبکاری طلا وجود دارد:
- آبکاری غیر الکترولیت
- آبکاری الکترولیتی (رایجترین روش)
- آبکاری الکترولیتی پالسی
- آبکاری PVD (رسوب در خلأ)
- آبکاری قلمی
مقایسه انواع آبکاری طلا و دوام آنها
در جدول زیر دوام انواع روش آبکاری طلا را بررسی میکنیم:
| انواع آبکاری طلا | میزان دوام |
| آبکاری رسوب در خلا | مقاومترین روش، دوام بالا در برابر تغییر رنگ و رطوبت
مناسب برای استفاده در جواهرات روزمره |
| آبکاری غیر الکترولیتی | دوام بالا؛ مناسب برای جواهرات ظریف و کارشده |
| آبکاری الکترولیتی پالسی | مقاومت خوب در برابر خوردگی و خراش (کمی کمتر از دو روش قبلی) |
| آبکاری الکترولیتی | دوام قابل قبول؛ در برابر سایش حساستر است |
| آبکاری قلمی قلمی | پوشش محدود به بخشهای خاص، دوام کم در برابر سایش و تماس |
مزایا انواع آبکاری طلا
انواع ابکاری طلا باعث ایجاد ظاهر براق و جذابی روی سطح فلزات میشوند و دوام سطح را هم افزایش میدهند. مهمترین مزیت آبکاری طلا این است که با هزینه کمتری نسبت به خرید طلا میتوانید زیورآلات خود را براق کنید.
مزیت دیگر این است که آبکاری یک لایه محافظ ایجاد میکند که فلز زیرش را از رطوبت، زنگ زدن و کدر شدن محافظت میکند. در نتیجه، زیورآلات شما برای مدت طولانیتری درخشان و زیبا باقی میماند و زود خراب نمیشوند.
علاوه بر این، اگر به فلزات دیگری غیر از طلا حساسیت دارید، آبکاری بهترین روش برای محافظت از پوستتان است و مانع از تماس مستقیم فلز با پوست میشود. یکی دیگر از مزایا، امکان استفاده از انواع رنگ آبکاری طلا است. شما میتوانید علاوه بر رنگ طلایی، زیورآلات خود را به رنگهای بسیار محبوبی مثل رز گلد و طلای سفید هم در بیاورید.
معایب و مضرات انواع آبکاری طلا
بزرگترین نقطه ضعف انواع روش آبکاری طلا این است که دائمی نیستند. لایه آبکاری شده معمولاً بسیار نازک است و در اثر استفاده مداوم و سایش از بین میرود. علاوه بر این، زیورآلات آبکاری شده نیاز به مراقبت بیشتری دارند. این لایه نازک طلا در برابر مواد شیمیایی مثل کلر، عطرها و مواد شیمیایی بسیار حساس است. تماس مداوم با این مواد باعث کدر شدن سریع و حتی از بین رفتن آبکاری میشود.
یکی دیگر از معایب انواع ابکاری طلا این است که در صورت ساییدگی در یک قسمت کوچک هم ممکن است فلز زیرین برای شما حساسیت پوستی ایجاد کند. در آبکاری الکترولیتی به خصوص با محلول اسیدی و سیانیدی، استفاده از مواد شیمیایی خطرناک مثل سیانید طلا، میتواند برای محیط زیست و حتی سلامت اپراتور خطرناک باشد. همچنین، به دلیل قیمت بالای طلا، فرایند آبکاری میتواند هزینه بر باشد.
مراحل انواع آبکاری طلا
اگرچه فرایند دقیق آبکاری در هر روش متفاوت است، اما مراحل زیر باید برای همه تکنیکها رعایت شود:
-
آماده سازی سطح فلز
قبل از شروع آبکاری، ابتدا باید سطح قطعه خشگیری و تمیز شود تا هرگونه چربی، گرد و غبار یا اکسید و زنگزدگی از بین برود. برای حذف لایههای اکسید یا زنگ زدگی، قطعه مورد نظر در محلول اسیدی ضعیفی شستشو داده میشود تا سطح آن برای آبکاری براق و فعال شود.
-
ایجاد لایه زیرین در صورت نیاز
در بعضی از فلزها، برای بهبود چسبندگی و جلوگیری از تغییر رنگ، ابتدا یک لایه میانی از جنس نیکل یا پالادیوم روی سطح قرار داده میشود.
-
انجام آبکاری
در این مرحله، با استفاده از انواع رنگ آبکاری طلا و یکی از روش های الکترولیتی، PVD، غیر الکترولیتی، پالسی و قلمی، فرایند آبکاری انجام میشود.
-
آبکشی و خشک کردن
بعد از پایان آبکاری، قطعه مورد نظر چند بار با آب مقطر شسته و سپس خشک میشود تا مواد شیمیایی استفاده شده، روی آن باقی نماند.
سخن آخر
در این مقاله درباره انواع آبکاری طلا و دوام آنها، مزایا، معایب و فرایند آن صحبت کردیم. آبکاری طلا یک راهکار اقتصادی برای ایجاد مقاومت در زیورآلات و زیبا و درخشانتر کردن آنهاست. هر کدام از روشهای آبکاری مثل روش الکترولیتی، روش PVD و… مزایا و معایب خود را دارند. اما هر چقدر هم که روش آبکاری با کیفیت و با دوام باشد، مراقبت درست بعد از انجام آن، در حفظ درخشندگی و طول عمر زیورآلات شما تاثیر زیادی میگذارد.
سوالات متداول
انواع آبکاری طلا به چه روشهایی انجام میشود؟
انواع روش های آبکاری طلا شامل تکنیک PVD یا رسوب در خلأ، غیر الکترولیت، پالسی، الکترولیت و قلمی هستند.
کدام یک از انواع آبکاری طلا برای جواهرات مناسب است؟
روشهای PVD و غیر الکترولیت برای آبکاری جواهرات بهترین انتخاب هستند.
دوام انواع آبکاری طلا چقدر است؟
دوام آبکاری به روشی که انتخاب میکنید بستگی دارد؛ اما روشهای PVD و غیر الکترولیت بیشترین دوام را دارند.
