روش سریع و ساده برای تشخیص طلا از بدل

شاید برای شما هم پیش آمده باشد که هنگام خرید یک قطعه طلا، از خود بپرسید چطور بفهمم این طلا واقعاً اصل است یا بدل؟

با بالا رفتن قیمت طلا، شاهد زیورآلاتی در بازار هستیم که ظاهری دقیقاً شبیه به طلا دارند‌؛ اما ترکیبی از فلزات ارزان قیمت هستند. در چنین شرایطی، آشنایی با روش‌های تشخیص طلا از بدل صرفاً دغدغه خریداران تازه کار نیست؛ زیرا بسیاری از افراد با تجربه هم در مواجهه با نمونه‌های مشابه طلا دچار تردید می‌شوند.

در ادامه، با هم یاد می‌گیریم نشانه طلا چیست و چطور در خانه یا طلا فروشی، تشخیص طلا اصلی از بدل انجام می‌شود.

روش تشخیص طلا از بدل در منزل

روش‌های خانگی ساده‌ای وجود دارد که می‌توانید با استفاده از وسایل دم دستی انجام دهید تا متوجه شوید که قطعه‌ای که دارید واقعاً طلاست یا نه. البته باید بدانید که هیچ روش خانگی نتیجه صد درصدی نمی‌دهد! اما برای اطمینان اولیه کاربردی هستند.

• رنگ و ظاهر طلا برای تشخیص اصل بودن

طلای واقعی تغییر رنگ نمی‌دهد و سیاه نمی‌شود؛ اما ممکن است برای تزیینات روی آن، از فلزات دیگری استفاده شده باشد، که آن‌ها به مرور زمان تغییر رنگ دهند.

طلا و نقره اصل عکس‌العملی روی پوست ندارند. اما بعد از استفاده از بدلیجات، پوست شما سبز می‌شود و تغییر رنگ می‌دهد و یا حساسیت و خارش ایجاد می‌کند. 

همانطور که می‌دانید نقره، پلاتین و طلا سفید، از لحاظ ظاهری بسیار شبیه هم هستند. ممکن است برخی افراد سودجو، نقره را به جای پلاتین یا طلا سفید به شما بفروشند ( قیمت طلا و به ویژه پلاتین بسیار بیشتر از نقره است). تفاوت اصلی و مهم نقره با این دو فلز این است که با گذشت زمان، نقره تیره می‌شود و انعطاف‌پذیری بیشتری نسبت به آن‌ها دارد.

برای تشخیص چشمی طلا از بدل، ظاهر طلا را به دقت بررسی کنید؛ به دنبال چیزهای غیر طبیعی مثل فرو رفتگی یا تغییر رنگ روی زیورآلات بگردید. اگر قسمتی از طلا رنگ غیر طبیعی دارد (مثلا تیره‌تر است) احتمالاً تقلبی است و تنها با پوشش یا روکشی از طلا آبکاری شده است. 

• مزایا: سریع، بدون هزینه 

• معایب: دقت پایین، احتمال خطای زیاد، نیاز به تجربه 

• تشخیص طلا با صدا

یکی از روش‌های دیگر برای تشخیص گوشواره طلا از بدل، صدای ظریف زنگ مانندی است که از طلا می‌شنوید. در غیر این صورت یعنی اگر صدایی شنیده نشد و یا صدا ظریف نبود، به فیک بودن آن شک کنید.

• مزایا: سریع و بدون نیاز به ابزار 

• معایب: نیاز به تجربه زیاد، احتمال خطای بالا، این روش روی طلاهای نازک قابل اعتماد نیست

• گاز گرفتن طلا

طلای ۲۴عیار بسیار نرم است. وقتی این طلا را گاز می‌گیرید، جای دندان روی آن می‌ماند. اغلب ورزشکاران هنگام دریافت مدال طلا این کار را برای تشخیص طلا از بدل انجام می‌دهند.

• مزایا: سریع و بدون نیاز به ابزار 

• معایب: برای دندان و طلا پرخطر است، فقط برای طلای ۲۴ عیار کاربردی است، دقت پایین

• تشخیص طلا از بدل با آهنربا

یک روش تشخیص طلا از بدل در منزل، استفاده از آهنربا است. طلای واقعی جذب آهنربا نمی‌شود؛ در واقع اگر قطعه طلا موردنظرتان به آهنربا بچسبد یعنی طلای فیک است و ناخالصی دارد.

حتی با اصل بودن طلا ممکن است برای تزیینات آن از فلزاتی استفاده شود که خاصیت آهنربایی دارند و همین باعث شود که قسمتی از طلا به آهنربا بچسبد؛ پس این روش نمی‌تواند راه حل مطمئنی باشد.

• مزایا: سریع و ساده

• معایب: احتمال خطا بالا؛ زیرا بعضی بدل‌ها هم غیرمغناطیسی‌اند، فقط برای تشخیص اولیه مناسب است

• تست تشخیص طلا از بدل با کشیدن روی سکه و سطوح سرامیکی

کشیدن طلا روی سکه ، سگک کمربند یا هر سطح سرامیکی، یک راه تشخیص طلا از بدل است. اگر روی سطح رد طلایی باقی بماند، یعنی اصل است؛ زیرا طلای تقلبی رد سیاه و خاکستری دارد. اگر قطعه از جنس برنج ساخته شده باشد هم، اصلا ردی بر جای نمی گذارد. 

نکته مهم: هنگام استفاده از این روش دقت کنید که این کار را به آرامی انجام دهید تا طلا آسیب نبیند، در غیر این صورت بهتر است از روش‌های دیگر استفاده کنید.

• مزایا: سریع و ساده

• معایب: ممکن است طلا آسیب ببیند، فقط برای تشخیص اولیه مناسب است

• تشخیص طلا با حرارت

در این روش، تشخیص طلا از بدل با فندک انجام می‌شود تا واکنش فلز به گرما بررسی شود. ابتدا، قسمت کوچکی از قطعه طلا با شعله ملایم یا فندک گرم شده و تغییرات آن بررسی می‌شود. 

طلای اصل، تیره، سیاه یا کدر نمی‌شود و بعد از سرد شدن دقیقاً مانند قبل از حرارت، درخشان باقی می‌ماند. 

• مزایا: سریع و بدون نیاز به ابزار پیچیده
• معایب: دقت پایین نسبت به روش‌های آزمایشگاهی، در صورت گرمای زیاد، ممکن است روکش جواهراتی که از طلای سفید ساخته شده‌اند آسیب ببیند.

• استفاده از گچ

این روش ساده، برای تشخیص نقره کاربردی‌تر است. فقط کافیست قطعه مورد نظرتان را روی یک تکه گچ (مثل دیوار یا هر سطح گچی دیگر) بکشید؛ اگر شروع  به تیره شدن کرد، یعنی نقره است. در واقع این روش جایگزین برای تشخیص طلا با سوزاندن است.

• مزایا: سریع و ارزان

• معایب: کم دقت و فقط برای تشخیص ابتدایی، دقت پایین،  انجام آن روی طلا سفید ممکن باعث آسیب شود 

 

• تشخیص طلا با آبلیمو و سرکه

برای تشخیص طلا از بدل با سرکه و آبلیمو، مقداری آبلیمو یا سرکه را روی سطح دستبند بریزید و واکنش آن را مشاهده کنید. طلای واقعی معمولاً تغییر رنگ نمی‌دهد؛ در حالی که سطح فلزات بدل یا آلیاژ‌ها ممکن است تغییر رنگ بدهند یا سیاه و اکسید شوند. 

• مزایا: ساده و ایمن، در دسترس و ارزان

• معایب: دقت پایین، فقط برای تشخیص اولیه مناسب است، برای بدلیجات روکش‌دار قابل اعتماد نیست.

 

• تشخیص طلا از بدل با یخ

یکی از روش‌های تشخیص دستبند طلا از بدل استفاده از یخ است. طلا رسانای بسیار خوبی برای حرارت است و گرما را سریعتر از بیشتر فلزات دیگر منتقل می‌کند. بنابراین وقتی یک قطعه طلای واقعی را روی یخ قرار بدهید، گرمای آن باعث سریع‌تر ذوب شدن یخ می‌شود. در حالی که فلزات دیگر، این کار را آهسته‌تر انجام می‌دهند. 

• مزایا: سریع و ساده، بدون نیاز به ابزار یا مواد شیمیایی

• معایب: تست ممکن است تحت تاثیر دما و اندازه یخ قرار بگیرد، دقت پایین و فقط برای تشخیص ابتدایی

 

• تشخیص طلا از بدل با آب

آب یکی از ساده‌ترین روش‌ها برای تشخیص طلای تقلبی است. برای این کار، یک ظرف یا لیوان را پر از آب کنید و قطعه مورد نظرتان را داخل آن بیندازید. از آنجایی که یکی از نشانه های طلا چگالی بالای آن است، طلای اصل باید به صورت سریع و محسوس به انتهای ظرف فرو برود و حس سنگینی زیادی به آب بدهد. 

• مزایا: بسیار ساده، بدون آسیب به جواهر، عدم نیاز به ابزار خاص

• معایب: دقت پایین، فقط برای تشخیص اولیه کاربردی است  

 

• تشخیص طلا با ماست

یکی از راه‌های تشخیص ظاهری طلا از بدل استفاده از ماست است. برای انجام این تست، قطعه طلا مشکوک را کاملاً با ماست می‌پوشانند و اجازه می‌دهند برای چندین ساعت در آن بماند. در صورتی که بعد از شستشو، سطح فلز دچار تیرگی، لکه یا کدری شود، احتمالاً آن قطعه طلا نیست. 

• مزایا: ایمنی بالا، ساده و در دسترس بودن

• معایب: دقت بسیار پایین، زمانبر بودن، عدم قطعیت
  

تشخیص طلا از بدل با استفاده از مواد شیمیایی 

برای تشخیص طلای اصل، می‌توان از مواد شیمیایی استفاده کرد. در این روش با استفاده از اسیدها و ترکیبات شیمیایی خاص، واکنش فلز بررسی می‌شود. طلای واقعی معمولاً به این مواد واکنش نشان نمی‌دهد و تغییر رنگ نمی‌دهد. اما فلزات بدل و آلیاژ‌ها ممکن است سیاه شوند یا رنگشان تغییر کند. 

• مزایا: نسبتا سریع، دقت بالاتر نسبت به روش‌های خانگی

• معایب: امکان آسیب رساندن به طلای روکش‌دار یا جواهرات حساس، تماس با پوست یا استنشاق بخارات آنها می‌تواند خطرناک باشد 

تشخیص طلا از بدل با وایتکس

برای این کار در یک محیط با تهویه مناسب، یک گوش پاک‌ کن را به مقدار کمی وایتکس آغشته کنید و آن را روی یک نقطه پنهان از قطعه مشکوک قرار دهید. چند ثانیه صبر کنید؛ اگر هیچ واکنشی نشان نداد به احتمال قوی طلا اصل است.

طریقه تشخیص طلا از بدل با استفاده از آمونیاک یا پماد سولفوریک

این روش فقط برای تشخیص طلا سفید از استیل کاربرد دارد. اگر با قرار دادن مقدار کمی آمونیاک یا پماد سولفوریک روی قسمتی از زیورآلات مورد نظرتان رنگ آن تغییری نکرد و تیره نشد، یعنی طلا سفید است و نقره نیست. تاثیر آمونیاک روی بقیه فلزات این است که آن‌ها را تیره می‌کند.

تشخیص سریع طلا با استفاده از ید

روش دیگر برای تشخیص طلا این است که گوش پاک کن را به مقداری ید آغشته کنید و روی قسمت کوچکی از طلا مورد نظرتان بکشید. اگر روی آن لکه ایجاد شد یعنی طلا شما تقلبی است. 

توجه کنید که این روش برای طلای ۲۴ عیار قابل استفاده است و استفاده از آن روی طلای ۱۸ عیار، واکنش می‌دهد و روی طلا لکه تیره یا سیاه ایجاد می‌کند.

تشخیص طلا از بدل با جوهرنمک

برای این کار، دستکش مقاوم و ماسک بپوشید و در محیطی با تهویه خوب، تست را انجام دهید.

یک قطره کوچک از جوهر نمک را روی یک ناحیه غیر قابل دیدن از جواهر قرار دهید. ۳۰ ثانیه تا یک دقیقه صبر کنید و بلافاصله آن ناحیه را با آب سرد و کمی جوش شیرین بشویید و خشک کنید. اگر تغییری رخ نداد، فلز شما به احتمال زیاد طلا است.

روش تشخیص طلا از بدل در طلا فروشی

برای اینکه نتیجه‌ای مطمئن‌تر و دقیق‌تر به دست آورید، بهتر است از روش‌های تشخیص طلا از بدل در طلافروشی کمک بگیرید. 

دستگاه تشخیص طلا از بدل

یکی از روش‌های تشخیص طلا استفاده از دستگاه‌های پیشرفته‌ای است که نتیجه‌ای بسیار دقیق و سریع دارند. در این روش بدون نیاز به خراش دادن، قطعه روی سطح دستگاه قرار داده می‌شود با توجه به رسانایی آن، بلافاصله مشخص می‌شود که طلاست یا نه. 

• مزایا: هیچ آسیبی به جواهر نمی‌رساند، دقت، ایمنی و سرعت بسیار بالا

• معایب: دسترسی محدود به دلیل قیمت بالا 

تشخیص طلا از بدل با سنگ محک با اسید 

طلا فروش در این روش، ابتدا قطعه را روی سنگ محک می‌کشد تا اثری از فلز روی سنگ باقی بماند. سپس با استفاده از یک قطره چکان، یک قطره از اسید نیتریک یا یک ترکیب اسیدی دیگر را روی اثر فلزی می‌ریزند. 

اگر اثر فوراً حل شود، سبز شود یا تغییر رنگ دهد، نشان می‌دهد که جواهر تقلبی یا عیاری پایین‌تر از حد تست شده دارد. 

• مزایا: این روش سریع‌ترین و دقیق‌ترین راه برای تعیین اصالت طلا است و خطا در آن بسیار پایین است.

معایب: خراش جزئی روی طلا، نیاز به متخصص دارد

تشخیص طلا از بدل با کد

برای شناسایی طلای تقلبی حروف حک شده روی طلا را بررسی کنید. روی هر قطعه طلا فقط یکی از این کدها نوشته می‌شود. عیار طلا حک شده روی زیورآلات نیز توسط دستگاه تشخیص عیار طلا مشخص می‌شود؛ می‌توانید با عیار حک شده روی آن مقایسه کنید و صحت آن را بررسی نمایید.

1.نمایش عیار طلا به صورت عدد واحد:

• کدهای طلای اصل:  375, 500, 583, 585, 750, 916, 958, 999
• کدهای زیورآلات نقره: 800, 830, 875, 925, 960, 999
• کدهای زیورآلات پلاتین: 850, 900, 950, 999

2.انواع عیار طلا:

• طلای 24 عیار (24k): طلای خالص است و هیچ فلز دیگری در ترکیب آن وجود ندارد (خلوص 100 درصد).
• طلای 18 عیار (18k): از ۱۸ واحد طلا و ۶ واحد فلزات دیگر تشکیل شده است (خلوص 75 درصد).
• طلای 14 عیار (14k): از ۱۴ واحد طلا و ۱۰ واحد فلزات دیگر تشکیل شده است (خلوص ۵۸.۳ درصد).
• طلای 12 عیار (12k): از ۱۲ واحد طلا و ۱۲ واحد فلزات دیگر تشکیل شده است (خلوص ۵۰ درصد).
• طلای 10 عیار (10k): از ۱۰ واحد طلا و ۱۴ واحد فلزات دیگر تشکیل شده است (خلوص  ۴۱.۷ درصد). 

3.حروف اختصاری حک شده روی طلا:

• GP یا  HGP یعنی آن زیورآلات روکش طلا دارد
• حرف G به معنی GOLD (طلا)
• حرف P به معنی Plate  یا PLATED (روکش)
• پلاتین اصل دارای نشان PLAT یا PT است

نوشته‌ای مثل 14k G.F 1/20 یعنی یک بیستم از وزن نهایی این جواهر را طلای 14 عیار تشکیل داده است.

4.کد تشخیص طلای ایرانی و خارجی:

• حرف T  یعنی در تهران ساخته شده است.
• حرف E  یعنی در اصفهان ساخته شده است. 
• حرف M یعنی در مشهد ساخته شده است.

5.کد مربوط به رنگ طلا:

• W یعنی طلا سفید، Y
•  یعنی طلای زرد
• P یعنی طلای صورتی

به طور مثال، کد WT24K یعنی: طلای 24 عیار سفید ساخت تهران.

نکته مهم: اگر طلای شما قدیمی باشد ممکن است این اعداد روی آن حک نشده باشند و دلیل بر تقلبی بودن آن نیست. در چنین حالتی بهتر است روش های دیگر را که در ادامه با آن‌ها آشنا می‌شوید را برای تشخیص طلا از بدل امتحان ‌کنید.

روش‌های تشخیص اصل بودن جواهرات قیمتی

برخی از جواهرات دارای سنگ‌های قیمتی هستند تشخیص اصل بودن آنها، به اندازه خود طلا اهمیت دارد. در ادامه، مهمترین روش‌ها را بررسی می‌کنیم: 

روش تشخیص الماس اصل

• روی سنگ فوت کنید، اگر بخار سریع از بین رفت الماس واقعی است. 
• سنگ را در یک لیوان آب بیندازید؛ اگر بلافاصله به ته ظرف فرو رفت الماس اصل است.

روش تشخیص زمرد اصل 

• سنگ را با استفاده از ذره بین بررسی کنید؛ زمرد طبیعی تقریباً همیشه دارای ناخالصی، شکستگی‌های کوچک یا حباب‌های نامنظم و کشیده است. 
• زمرد، در لمس برای مدت کوتاهی حس سردی می‌دهد. 

روش تشخیص مروارید اصل

• مروارید را به آرامی به دندان جلویی خود بمالید؛ اگر اصل باشد احساس زبر و شنی می‌دهد. 
• لبه‌ها در قسمت سوراخ تمیز هستند. در نمونه‌های تقلبی، معمولاً روکش رنگ در اطراف سوراخ جمع شده است.

تشخیص یاقوت اصل 

• سعی کنید با نوک یک سکه روی آن خراش ایجاد کنید؛ یاقوت اصل هرگز خراش بر نمی‌دارد.
• دقت کنید که رنگ آن به طور یکپارچه پخش شده باشد و هیچ حباب یا تیرگی نامنظمی نداشته باشد. 

سخن پایانی

با افزایش روزافزون قیمت طلا، اینکه چگونه طلا بخریم که ضرر نکنیم اهمیت زیادی دارد. به همین خاطر باید مطمئن شویم طلایی که می‌خریم واقعا اصل است. در این مطلب، طرز تشخیص طلا از بدل در خانه و روش‌هایی با استفاده از مواد شیمیایی را معرفی کردیم. اما بهترین راه برای اطمینان کامل، مراجعه به یک طلا فروشی معتبر و استفاده از روش‌های تخصصی است که در مقاله ذکر شد. 

با این وجود، از آنجایی که پیشگیری بهتر از درمان است، همیشه سعی کنید از فروشندگان مطمئن خرید کنید. فراموش نکنید که برای جلوگیری از ضرر، آگاهی از بهترین زمان خرید طلا هم اهمیت دارد.

سوالات متداول

طرحواره پیدا نشد.